«Όσο προχωρούν και εξελίσσονται οι νέες τεχνολογίες, τόσο απροστάτευτος είναι ο πολίτης σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών του», ήταν το μήνυμα που έστειλαν οι εκπρόσωποι της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), σε ενημέρωσή τους προς τα μέλη των Επιτροπών Θεσμών και Δημόσιας Διοίκησης της Βουλής, κατά την κοινή συνεδρίασή τους για τα πεπραγμένα του 2016.
Στάθηκαν, επίσης, στην ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου και ενίσχυσης τόσο του προσωπικού όσου και των υποδομών της Αρχής, ώστε να ανταποκριθεί στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις.
Ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ζαμπίρας, υπεραμύνθηκε των προσπαθειών που καταβάλλει η Αρχή για τη διασφάλιση του τηλεφωνικού απορρήτου των πολιτών, τονίζοντας ότι στα πλαίσια των δυνατοτήτων της, με μειωμένο προσωπικό και περιορισμένη οικονομική ενίσχυση, κάνει το καλύτερο δυνατό και υπάρχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Ανέφερε ακόμα ότι «ανεξέλεγκτα βαλιτσάκια» βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών, οι οποίοι παρακολουθούν τηλεφωνικές συνδιαλέξεις πολιτών, ενώ σημείωσε ότι στα τρία νόμιμα φορητά συστήματα συνακροάσεων που διαθέτουν η ΕΥΠ και η Ελληνική Αστυνομία, ίσως έπρεπε να γίνονται περισσότεροι έλεγχοι από την ΑΔΑΕ.
«Μέσα στο πλαίσιο της καθηκόντων της και με τα μέσα που διαθέτει η ΑΔΑΕ κάνει το καλύτερο δυνατό. Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Θα ήταν χρήσιμος ένας ουσιαστικός διάλογος με τη Βουλή και εμείς είμαστε διατεθιμένοι να τον κάνουμε», ανέφερε ο κ. Ζαμπίλας, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Χωρίς μεσολάβηση παρόχου υπάρχουν τα τεχνικά μέσα στη διάθεση προσώπων, ώστε να έχουν, χωρίς συγκαταθέσεις, συνακροάσεις;», ρώτησε τον επικεφαλής της ΑΔΑΕ ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος έλαβε την εξής απάντηση: «Υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη, ΕΥΠ και αστυνομία να έχουν συστήματα νόμιμων συνακροάσεων και να μπορούν για συγκεκριμένους λόγους να άρουν το απόρρητο των επικοινωνιών, εφόσον υπάρχει εισαγγελική έγκριση. Εμείς κάνουμε ελέγχους για την τήρηση της άρσης του απορρήτου. Την ενεργοποίηση, όμως, για την άρση απορρήτου την κάνει ο πάροχος. Εμάς απλά μας κοινοποιούνται οι ενέργειες. Για το αν έχει τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία, για παράδειγμα στην έρευνα ενός εγκλήματος, δεν μπορεί η ΑΔΑΕ να υπεισέλθει. Είναι αρμοδιότητα των δικαστικών Αρχών να το ελέγξουν».
«Υπάρχει πεποίθηση της κοινής γνώμης ότι δεν είναι ασφαλής. Από πλευράς τεχνολογικής ασφάλειας, υπάρχει το απόρρητο στις τηλεπικοινωνίες, ή να αποδεχτεί η κοινωνία ότι η ψηφιακή τεχνολογία είναι προσβάσιμη, ανοικτή, αλλά όχι ασφαλής. Μπορείτε να διαβεβαιώσετε ότι οι υπηρεσίες παροχής και σταθερής τηλεφωνίας συμμορφώνονται στο κανονιστικό πλαίσιο;», επέμεινε ο κ. Βενιζέλος.
«Εμείς ελέγχουμε κατά πόσο ο πάροχος τηρεί τις τεχνικές προϋποθέσεις. Απ΄ ό,τι μας δηλώθηκε, υπάρχουν τρία κρατικά βαλιτσάκια που έχουν η ΕΥΠ και η Αστυνομία. Ξέρουμε για τρία και ελέγχουμε τρία. Υπάρχουν βαλιτσάκια, όπως λέγεται, και σε ιδιώτες, αλλά δεν μπορούμε να το ελέγξουμε αυτό. Κάναμε προτάσεις για θέματα ελέγχου αυτών των… βαλιτσακίων, αλλά δεν έχουν ευδοκιμήσει. Είναι ανέλεγκτα αυτά», σημείωσε ο κ. Ζαμπίρας.
Για να προσθέσει: «Οι αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ, σύμφωνα με τους νόμους, είναι να ελέγχει στην ελληνική επικράτεια τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών και ταχυδρομικών υπηρεσιών. Οι εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν και να υλοποιούν τις πολιτικές ασφάλειας των πολιτών και να ελέγχονται για τη τήρησή τους από την ΑΔΑΕ. Δεν έχει, όμως, θεσμοθετηθεί και δεν μπορεί από τον νόμο η ΑΔΑΕ να ελέγξει τα δίκτυα. Κάναμε προτάσεις, αλλά δεν έχουν θεσμοθετηθεί ακόμα».
Έμφαση δόθηκε από τους βουλευτές – μέλη των δύο Επιτροπών στο θέμα τόσο της κυβερνοασφάλειας όσο και του διαδικτύου, με αφορμή και τις τελευταίες αποκαλύψεις για την εταιρεία Facebook, με τους εκπροσώπους της ΑΔΑΕ να παραδέχονται τους μεγάλους κινδύνους, αλλά και να αναγνωρίζουν την αδυναμία όχι μόνο της ελληνικής ανεξάρτητης Αρχής αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο της διασφάλισης του απορρήτου των επικοινωνιών των πολιτών.
«Αυτό είναι ένα διεθνές πρόβλημα. Δεν μπορεί η ΑΔΑΕ να ελέγξει υπερεθνικούς φορείς, όπως η Google ή το Facebook. Εμείς, επειδή υπάρχουν αυτοί οι κίνδυνοι, δίνουμε συμβουλές μέσω της ιστοσελίδας μας και φυλλαδίων που έχουμε εκδώσει, πώς μπορεί ο πολίτης να προστατευτεί από αυτούς τους κινδύνους στο διαδίκτυο. Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα που δεν μπορεί μια χώρα από μόνη της να το αντιμετωπίσει. Χρειάζεται διακρατική συνεργασία και νομοθετική επεξεργασία, γίνονται προσπάθειες και σε επίπεδο ΕΕ να θεσπιστούν κανόνες γι αυτές τις εταιρείες. Το κακό βρίσκει πάντα τρόπους και μεθόδους που ξεπερνούν τη νομοθεσία», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ζαμπίρας.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Διασφάλισης Υποδομών, Απορρήτου Υπηρεσιών και Εφαρμογών Διαδικτύου, Γιάννης Ψαλλίδας, σημείωσε ότι είναι υπό διαμόρφωση ο ευρωπαϊκός κανονισμός, που θα προβλέπει τη διαδικασία, τους όρους, τις προϋποθέσεις και τους κανόνες για τη διασφάλιση του απόρρητου των ιδιωτικών επικοινωνιών.
«Αναμένουμε τον κανονισμό. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, περιμένουμε», τόνισε ο κ. Ψαλλίδας. Με τον κ. Ζαμπιρά να συμπληρώνει: «Η ΑΔΑΕ παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις διαδικασίες, αποκτά εμπειρία που μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ελέγχους στο εσωτερικό της χώρας».
Οι τοποθετήσεις των βουλευτών
Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μιχάλης Κάτσης, είπε ότι με τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες υπάρχει μεν μεγάλη και γρήγορη πρόσβαση, ωστόσο υπάρχει και το «τυράκι πίσω από την κολοσσιαία αυτή φάκα» και αφορά τη διαχείριση προσωπικών δεδομένων.
«Αυτό το φακέλωμα, ως προς τις συνήθειες του ατόμου ή τις πολιτικές του απόψεις, υπάρχει ο κίνδυνος να πουληθεί σε μια κυβέρνηση για να χειραγωγήσουν τις μάζες», ανέφερε ο κ. Κάτσης, αναφέροντας ως παράδειγμα την εταιρεία Facebook, που κατηγορήθηκε ότι πούλησε απόρρητα προσωπικά δεδομένα 50 εκατομμυρίων χρηστών, τα οποία είχε επεξεργαστεί και το θέμα ερευνάται από τις αμερικανικές Αρχές.
Η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άννα – Μισέλ Ασημακοπούλου, ζήτησε να μάθει ποια είναι η συμμετοχή της ΑΔΑΕ στη κατάρτιση της εθνικής κυβερνοασφάλειας, σημειώνοντας ότι τον Μάρτιο του 2018 εγκρίθηκε από τον αρμόδιο υπουργό η οδηγία ΝΙΣ NIS (Network and Information Systems) που ήταν η πρώτη νομοθετική πράξη της Ε.Ε. για την ασφαλεια των δικτύων και των πληροφοριών.
Για ένα πολύ σοβαρό θέμα που έχει να κάνει με τις εταιρείες κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, που λειτουργούν καταχρηστικά, έκανε λόγο ο βουλευτής των ΑΝΕΛ, Γιώργος Λαζαρίδης.
«Να ξέρετε όλοι ότι όσο προχωρά η τεχνολογία τόσο μειώνεται η ασφάλεια του απορρήτου των προσωπικών δεδομένων των πολιτών. Έχω την αίσθηση ότι κάποιες δυνάμεις, όχι εξωγήινες, δεν θέλουν να λειτουργήσει η ΑΔΑΕ. Δεν μπορεί να έχουμε απαρτία επτά μελών, να μην αλλάζει η νομοθεσία και να έχουμε ένα παρωχημένο νομοθετικό πλαίσιο. Αν δεν ενισχυθεί με πρόσωπα και χρήμα η ΑΔΑΕ, δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε» επεσήμανε από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της Αρχής, Μιχάλης Σακκάς.
Τέλος, ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ ανέφερε ότι η ανεξάρτητη Αρχή θα προχωρήσει σε συνεργασία με την περιφερειακή διοίκηση και τους δήμους της χώρας, στη διοργάνωση ενημερωτικών ημερίδων των πολιτών, με στόχο την ενημέρωσή τους για τους νέους κινδύνους στην επικοινωνία τους.
