Bluesky: Γιατί όλοι παρατάνε το Χ και επιλέγουν τη νέα πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης -Τα υπέρ και τα κατά

Στα δύο χρόνια από τότε που ο Elon Musk αγόρασε το Twitter και το μετέτρεψε σε X, η πλατφόρμα έχει γεμίσει με παραπλανητικές διαφημίσεις και ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση.

Τώρα, με τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να οδεύει προς τον Λευκό Οίκο και τον Μασκ να εντάσσεται στη διοίκησή του, χιλιάδες άνθρωποι ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από το X και την ένταξή τους στο Bluesky.

Ο ανταγωνιστικός ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης Bluesky δήλωσε ότι μόνο τον τελευταίο μήνα έχουν ενταχθεί σε αυτόν σχεδόν τρία εκατομμύρια νέοι χρήστες.

Το Bluesky μοιάζει πολύ με το παλιό Twitter που γνωρίζατε και αγαπούσατε. Είναι μια αντίστροφη χρονολογική ροή αναρτήσεων, συμπεριλαμβανομένων εικόνων, βίντεο και συνδέσμων που μπορείτε να κάνετε like και να αναδημοσιεύσετε.

Όπως και στο παλιό Twitter, η ροή και το feed σας δεν καθορίζεται από έναν αλγόριθμο. Εν τω μεταξύ, το -ανοιχτού κώδικα και πλήρως αποκεντρωμένο- πλαίσιο του Bluesky σας δίνει πολύ περισσότερο έλεγχο στον τρόπο λειτουργίας της ροής σας σε σχέση με το X ή ακόμα και σε σχέση με το Threads, την εναλλακτική λύση του X που η Meta έχει σχεδόν… ετσιθελικά φορέσει στους χρήστες του Instagram.

Εκτός από τις τεχνικές διαφορές, υπάρχει επίσης μια διαφορετική ατμόσφαιρα στο Bluesky. Ξεχειλίζει από περίεργα memes και πρωτότυπη ψηφιακή τέχνη, χάρη στους πρώτους χρήστες που έσπευσαν να ανακτήσουν αυτή τη διασκεδαστική και αυθορμήτως παρορμητική αίσθηση του αρχικού Twitter. Με την εισροή σχεδόν τριών εκατομμυρίων χρηστών τον τελευταίο μήνα, το Bluesky αναπτύσσεται γρήγορα. Τάχιστα θα έλεγε κάποιος.

Αν τα καλά αυτά vibes συνεχιστούν, υπάρχει η πιθανότητα το Bluesky να εγκαινιάσει ένα καλύτερο μέλλον για τα κοινωνικά δίκτυα, ένα μέλλον που θα δίνει στους χρήστες περισσότερη δύναμη στη διαδικτυακή εμπειρία τους.

Θεωρητικά, το μοντέλο της εταιρείας θα μπορούσε να δώσει στους ανθρώπους έναν τρόπο να συνδέονται μεταξύ τους ψηφιακά, πλήρως απαλλαγμένοι από αλγοριθμικές ροές γεμάτες με στοχευμένες διαφημίσεις και ελεγχόμενες από τεχνολογικές εταιρείες τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Προς το παρόν, τουλάχιστον, η Bluesky (μοιάζει να) είναι μια ευπρόσδεκτη ανάσα φρέσκου socialmedia-κού αέρα.

Γιατί οι άνθρωποι φεύγουν από το X και πάνε στο Bluesky

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι άνθρωποι συρρέουν στο Bluesky. Όταν τον Απρίλιο του 2022 το Twitter αποδέχθηκε την προσφορά του Elon Musk, ύψους 44 δισ. δολαρίων, για την εξαγορά του Twitter, πολλοί άνθρωποι… φρίκαραν στο ενδεχόμενο ο δισεκατομμυριούχος να μετατρέψει την πλατφόρμα σε ένα μέρος όπου τα τρολ και οι απατεώνες θα μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερα – και όλα αυτά στο όνομα της δήθεν «ελευθερίας του λόγου».

Αυτές οι αρχικές ανησυχίες αποδείχθηκαν σωστές.
Αφού ο Μασκ άλλαξε το όνομα σε X, το πρώην Twitter γέμισε με ρατσιστές και κατακλύστηκε από σκουπίδια τεχνητής νοημοσύνης, αμφιλεγόμενες διαδικτυακές περσόνες και μπόλικη παραπληροφόρηση.

Κάπου εκεί φάνηκε να διαφαίνεται μια τεράστια ευκαιρία για κοινωνικά δίκτυα «ανοιχτού κώδικα», βασισμένα σε κείμενο, όπως το Mastodon και το Bluesky.

Αρχικά, φαινόταν ότι το εξίσου αποκεντρωμένο Mastodon θα ήταν η εναλλακτική λύση του Twitter, αλλά η αλήθεια είναι ότι μετά από μια αρχική… έκρηξη ενδιαφέροντος για το νέο μέσο, κάποιοι ένιωσαν ότι το Mastodon ήταν απλά πολύ μπερδεμένο. Οπότε δεν ξανασχολήθηκαν με αυτό.

Ως ομοσπονδιακό δίκτυο [fediverse], το Mastodon επέτρεπε στους χρήστες να δημιουργήσουν τους δικούς τους διακομιστές, οι οποίοι λειτουργούσαν ως ανεξάρτητες αλλά και ως διασυνδεδεμένες κοινότητες μέσα στο ευρύτερο δίκτυο.

Η Bluesky πήρε αυτή την ιδέα του fediverse και την έκανε εύκολη στη χρήση. Η όλη ιδέα ξεκίνησε το 2019, όταν ο συνιδρυτής του Twitter, ο Jack Dorsey, ανακοίνωσε ότι το Twitter θα χρηματοδοτούσε μια μικρή ομάδα που θα δημιουργούσε ένα «ανοιχτό και αποκεντρωμένο πρότυπο για τα κοινωνικά μέσα».

Η ανωτέρω φιλοδοξία -η οποία τελικά θα κατέληγε στο Bluesky- ήταν να εργαστεί προς την κατεύθυνση ενός ανοιχτού οικοσυστήματος κοινωνικών μέσων, όπου οι χρήστες θα μπορούσαν να ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο το περιεχόμενο εμφανιζόταν στις ροές τους και να παίρνουν τα δεδομένα και τους ακολούθους τους μαζί τους όταν μετακινούνταν από πλατφόρμα σε πλατφόρμα. Πιο δημοκρατικό, για να το κάνουμε και λιανά.

Όπερ και εγένετο: το Bluesky ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2022, μόλις δύο μήνες πριν ο Musk προσφερθεί να αγοράσει το Twitter.

Η πρώτη εφαρμογή Bluesky κυκλοφόρησε σε beta περίπου έναν χρόνο αργότερα, την άνοιξη του 2023, και έμοιαζε πάρα πολύ με το Twitter, καθώς διέθετε μέχρι και το κλασικό μπλε λογότυπο, αλλά και μια πεταλούδα αντί για το πουλάκι του Twitter.

Οι καινοτομίες του Bluesky

«Το Bluesky επιτρέπει στους χρήστες να επιλέγουν τι είδους περιεχόμενο θέλουν να βλέπουν» σημειώνει σε άρθρο της στο έγκριτο σε θέματα τεχνολογίας TechpolicyPress η Nathalie Van Raemdonck, διδακτορική ερευνήτρια Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Vrije των Βρυξελλών (VUB).

Ανάμεσα στις σημαντικές καινοτομίες που φέρνει ο… καθαρός ουρανός του Bluesky συγκαταλέγονται τα παρακάτω:

1. Επισήμανση περιεχομένου (stacked moderation): Οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν να βλέπουν ή να κρύβουν περιεχόμενο που έχει επισημανθεί ως «αγενές», «παραπληροφόρηση» κ.λπ.

2. Αγορά αλγορίθμων: Οι χρήστες μπορούν να δημιουργούν και να επιλέγουν δικούς τους αλγορίθμους για τη ροή περιεχομένου.

3. Λίστες αποκλεισμού: Δημιουργούνται λίστες χρηστών που οι άλλοι μπορούν να επιλέξουν να μη βλέπουν.

Και πράγματι αυτό λειτουργεί. Διά του λόγου το αληθές, μέσα σε λίγους μήνες, ορισμένοι… εξέχοντες χρήστες του Twitter, όπως η Alexandria Ocasio-Cortez και η Chrissy Teigen, είχαν δημιουργήσει παράλληλους λογαριασμούς στο Bluesky.

Σημειωτέον ότι το Bluesky έχει γίνει πολύ πιο εύκολο στη χρήση από τις πρώτες μέρες του. Ενώ η εταιρεία ανακοίνωσε ότι «ομοσπονδοποιείται» νωρίτερα φέτος, επιτρέποντας στους χρήστες να αποθηκεύουν τα δεδομένα τους στους δικούς τους διακομιστές, η εμπειρία του χρήστη του Bluesky παραμένει πολύ απλή και παρόμοια με το… «παλιό, το ορθόδοξο» Twitter.

Τούτου λεχθέντος, το μέλλον του Bluesky υποτίθεται ότι θα είναι άκρως μετασχηματιστικό. Ενώ οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter και το Facebook, μαστίζονται από προβλήματα περιεχομένου, το Bluesky θέλει να θέσει τους χρήστες και τις κοινότητες υπό τον έλεγχο των ίδιων των χρηστών. Το ίδιο ισχύει και για το τι εμφανίζεται στις ροές και τα feeds.

Η Bluesky λέει ότι αντί ένας αλγόριθμος να κυβερνά όλους τους χρήστες, θα αφήσει τους προγραμματιστές να δημιουργήσουν όλα τα είδη διαφορετικών αλγορίθμων και θα δώσει τη δυνατότητα στους χρήστες να επιλέξουν τη δική τους εμπειρία στην πλατφόρμα.

«Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος που οι άνθρωποι μπορούν να επιλέξουν τα κοινωνικά μέσα που τους ταιριάζουν. Εμένα, ας πούμε, μου αρέσουν τα μικρά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου μιλάω με μόλις δώδεκα άτομα» δήλωσε ο Rory Mir, αναπληρωτής διευθυντής κοινοτικής οργάνωσης στο Electronic Frontier Foundation, σχετικά με την αρχιτεκτονική ανοιχτού κώδικα του Bluesky.

Η διαφορά κουλτούρας μεταξύ Χ και Bluesky

Για τους νέους χρήστες, η γοητεία του Bluesky έγκειται στην κουλτούρα.

«Όσον αφορά στις κοινωνικές δυναμικές, το Bluesky διαφέρει ξεκάθαρα από το X σε διάφορους τομείς, ειδικά στον τρόπο με τον οποίο οι χρήστες αντιμετωπίζουν όσους παραβιάζουν τους κοινωνικούς τους κανόνες» σημειώνει η Van Raemdonck, προσθέτοντας ότι «στο X αναπτύχθηκε έντονα μια κουλτούρα ”call-out” [”κουλτούρα ακύρωσης”].

»Η εναλλακτική που προτείνει το Bluesky είναι να κάνει τους ανθρώπους με τους οποίους κάποιος συγκρούεται εντελώς «αόρατους» για τον ίδιο και ενδεχομένως για άλλους στο δίκτυό του. […] Άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα παρενόχλησης στο διαδίκτυο -και ειδικά στο Χ- μπορεί να προστατευτούν καλύτερα στο Bluesky».

«Η υγεία και η θετικότητα της κοινότητας του Bluesky είναι πολύ σημαντική για εμάς, και έχουμε επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην εμπιστοσύνη και την ασφάλεια» δήλωσε η εκπρόσωπος του Bluesky, Emily Liu, στο Vox σε ένα email.

«Όταν ο Μασκ αγόρασε το Twitter, τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να μειώσει τη μετριοπάθεια σχετικά με την τρανσφοβία στην πλατφόρμα και εξαιτίας αυτού ήμασταν η πρώτη ομάδα που εγκατέλειψε το Twitter σε αριθμούς» πρόσθεσε εμφατικά η Katelyn Burns, Αμερικανίδα δημοσιογράφος σε θέματα νέας τεχνολογίας.

Το Bluesky όχι μόνο σας επιτρέπει να μπλοκάρετε διάφορους ανθρώπους, αλλά σας επιτρέπει επίσης να αποκρύπτετε μεμονωμένες αναρτήσεις σε ροές.

«Για μένα, η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ του Bluesky και κάθε άλλης πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης στην οποία έχω βρεθεί ποτέ είναι η στενή σχέση μεταξύ της βάσης χρηστών και της ομάδας προγραμματιστών», δήλωσε στο Vox ο δημοσιογράφος Miles Klee.

«Λατρεύω το Bluesky», δήλωσε η συγγραφέας και χρήστης του Bluesky Debbie Ridpath Ohi. «Ενώ τόσες άλλες νέες πλατφόρμες κυνηγούν τον αριθμό των χρηστών, η Bluesky επικεντρώθηκε πρώτα στην ασφάλεια των χρηστών και αυτό έκανε τεράστια διαφορά. Διασκεδάζω ξανά χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Τα μειονεκτήματα

Όχι πως το Bluesky δεν έχει και 1-2 σημαντικά μειονεκτήματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σχετικά με το μέλλον του δικτύου είναι το πώς μπορεί να αποφευχθεί μια επανάληψη του ζοφερού σεναρίου μιας εξαγοράς τύπου Ελον Μασκ.

Η ιστορία μάς έχει δείξει πως αυτοί που επενδύουν κεφάλαια ενδέχεται να αποκτήσουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την πλατφόρμα προς όφελός τους.

Οι προγραμματιστές και οι ιθύνοντες του Bluesky γνωρίζουν το πρόβλημα και το μότο τους είναι ότι μόνο η ίδια η εταιρεία θα μπορούσε να γίνει ο «εχθρός» του μέλλοντος για την πλατφόρμα.