Το Digital Services Act και οι δράσεις της Ελλάδας

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «Λήψη μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ («Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες – Digital Services Act»)».

Το Σχεδίου Νόμου διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες για την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της «Πράξης» για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act), μίας ιδιαιτέρα σημαντικής νομοθετικής πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ελλάδα.

Η «Πράξη» στοχεύει στις διαδικτυακές πλατφόρμες, με έμφαση στις λεγόμενες «πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες», όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι μηχανές αναζήτησης, οι οποίες ενέχουν ιδιαίτερους κινδύνους όσον αφορά στη διάδοση παράνομου περιεχομένου και στην πρόκληση ζημίας σε κοινωνικό επίπεδο.

Μέχρι σήμερα έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 22 μεγάλες πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης και συγκεκριμένα οι εξής: Alibaba Ali Express, Amazon Store, Apple AppStore, Pornhub, Booking.com, Google Search, Google Play, Google Maps, Google Shopping, Youtube, Instagram, Facebook, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, Stripchat, TikTok, X (πρώην Twitter), XVideos, Wikipedia, Zalando, Bing.

Η «Πράξη» αποτελεί τομή σε επίπεδο Ε.Ε, καθώς βελτιώνει σημαντικά τους μηχανισμούς αφαίρεσης παράνομου περιεχομένου και δημιουργεί ισχυρότερη δημόσια εποπτεία των διαδικτυακών πλατφορμών,  παρέχοντας ενιαίο και ομοιόμορφο πλαίσιο σε ολόκληρη την ΕΕ.

Στόχος της «Πράξης» είναι η βελτίωση της προστασίας των χρηστών στο διαδίκτυο με έμφαση στην καταπολέμηση της διακίνησης παράνομου περιεχομένου, στην παραπληροφόρηση, όπως για παράδειγμα η δημοσίευση παραπλανητικών διαφημίσεων ή προϊόντων, που έχουν προκύψει από deep fake επεξεργασία, καθώς και στην προστασία ανηλίκων.

Μεταξύ άλλων, η Πράξη: 

• Προβλέπει στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης παράνομων προϊόντων, υπηρεσιών ή περιεχομένου, μεταξύ των οποίων ένας μηχανισμός για την επισήμανση τέτοιου περιεχομένου από τους χρήστες.
• Δημιουργεί νέες υποχρεώσεις ιχνηλασιμότητας στις διαδικτυακές αγορές, ώστε να διευκολύνεται ο εντοπισμός των πωλητών παράνομων προϊόντων ή εύλογες προσπάθειες από διαδικτυακές αγορές για τον δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των προϊόντων.
• Θέτει περιορισμούς στις διαφημίσεις, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση προβολής διαφημίσεων που βασίζονται σε τεχνικές κατάρτισης προφίλ με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα τα δεδομένα υγείας.
• Προβλέπει την έκδοση εντολών ανάληψης δράσης κατά παράνομου περιεχομένου από αρμόδιες εθνικές δικαστικές ή διοικητικές αρχές. Μόλις οι πάροχοι υπηρεσιών λάβουν τέτοια εντολή, οφείλουν να ενημερώνουν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση σχετικά με τις πράξεις στις οποίες προέβησαν για την εκτέλεσή της.
• Σε περίπτωση που ένας πάροχος υπηρεσιών αντιληφθεί πληροφορίες που εγείρουν υπόνοια ότι έχει διαπραχθεί, διαπράττεται ή είναι πιθανό να διαπραχθεί ποινικό αδίκημα, το οποίο συνεπάγεται απειλή για τη ζωή ή την ασφάλεια ενός ή περισσότερων προσώπων, ενημερώνει αμέσως τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους και παρέχει όλες τις διαθέσιμες σχετικές πληροφορίες.

Η συνεργασία μεταξύ αρχών σε εθνικό επίπεδο, αλλά και μεταξύ εθνικών ρυθμιστικών αρχών και Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί βασική παράμετρο της «Πράξης» και προς τον σκοπό αυτό θεσπίζεται μηχανισμός συνεργασίας που θα διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή των νέων κανόνων.

Στην Ελλάδα τον κομβικής σημασίας ρόλο του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών αναλαμβάνει η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνίων και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία ως Ανεξάρτητη Αρχή θα είναι αρμόδια για την εποπτεία των ενδιάμεσων υπηρεσιών που είναι εγκατεστημένες στη χώρα μας και /ή για τον συντονισμό με τις ειδικές τομεακές αρχές. Ως αρμόδιες αρχές ορίζονται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) για ζητήματα που αφορούν στις αρμοδιότητές τους και συγκεκριμένα στην προστασία ανηλίκων και τις διαφημίσεις.

Με το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης:

• Πραγματοποιείται ο ορισμός του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών και των αρμόδιων αρχών,  στις οποίες παρέχεται εξουσία επίβλεψης των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών και επιβολής της «Πράξης», καθώς και η ρύθμιση των επιμέρους αρμοδιοτήτων τους.
• Διασφαλίζεται ότι οι εντολές ανάληψης δράσης κατά παράνομου περιεχομένου και οι εντολές παροχής πληροφοριών που εκδίδονται από τις αρμόδιες δικαστικές ή διοικητικές αρχές πληρούν κατά το περιεχόμενό τους τις απαιτήσεις της «Πράξης».
• Συστήνεται Συμβουλευτική Επιτροπή στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και ο καθορισμός των αρμοδιοτήτων της.
• Καθορίζεται η διαδικασία επιβολής αναλογικών και αποτελεσματικών κυρώσεων που δύναται να επιβληθούν σε παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών για τις παραβάσεις της «Πράξης» και του παρόντος νόμου.
• Ρυθμίζονται ζητήματα έννομης προστασίας και του δικαιώματος προσφυγής κατά των αποφάσεων του Συντονιστή και των λοιπών αρμόδιων αρχών.
• Δημιουργείται Μητρώο των εγκατεστημένων στην Ελλάδα παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών και ο καθορισμός της διαδικασίας και του τρόπου τήρησής του.

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης παρακολουθεί με τρόπο συστηματικό και ενδελεχή τις εξελίξεις στους τομείς αρμοδιοτήτων του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διασφαλίζοντας ότι η Ελλάδα συμμετέχει και διαμορφώνει το πλαίσιο που θα διέπει το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες τα επόμενα χρόνια, προάγοντας εμπράκτως τη συνεργασία μεταξύ (συν)αρμόδιων φορέων σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, το Σχέδιο Νόμου αποτελεί αντικείμενο εκτενούς επεξεργασίας από ομάδας εργασίας, αποτελούμενη από στελέχη προερχόμενα από την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, το Υπουργείο Ανάπτυξης, τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. 

Μπορείτε να δείτε το υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου «Λήψη μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ («Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες»)» στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.opengov.gr/digitalandbrief/?p=3215