Το CRISPR φέρνει πιο κοντά την ολοκληρωτική θεραπεία από τον ιό HIV

Το στίγμα που περιβάλλει τον ιό HIV εμπόδισε τις πρώτες προσπάθειες για την κατανόηση και τη θεραπεία της λοίμωξης, αλλά η ιατρική επιστήμη έχει φτάσει στο σημείο να μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε για θεραπεία. Μια ομάδα Ολλανδών επιστημόνων έδωσε μια πρόγευση της έρευνας που θα αποκαλυφθεί στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (European Congress of Clinical Microbiology and Infectious Diseases). Για πρώτη φορά, το σύστημα γονιδιακής επεξεργασίας CRISPR-Cas9 χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για την αποκοπή του HIV από μολυσμένα κύτταρα. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτό θα μπορούσε μια μέρα να οδηγήσει σε θεραπεία που θα απαλλάξει τους ασθενείς από τον ιό.

Το CRISPR έχει τραβήξει μεγάλη προσοχή τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα οι εμπνευστές του κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ το 2020.
Προερχόμενο από βακτηριακά κύτταρα, το CRISPR είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που τεμαχίζει τα γονίδια των εισβολέων ιών. Οι επιστήμονες τον επαναπροσάρμοσαν χρησιμοποιώντας οδηγό DNA για να κατευθύνουν τις τομές σε συγκεκριμένες γονιδιωματικές αλληλουχίες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να αφαιρεθούν ή και να αντικατασταθούν αυτές οι αλληλουχίες μέσα σε ζωντανά κύτταρα. Και αυτή η έρευνα αποδίδει τελικά καρπούς: το CRISPR αποτελεί τη βάση μιας από τις δύο νέες θεραπείες γονιδιακής επεξεργασίας που υπόσχονται να θεραπεύσουν τη δρεπανοκυτταρική νόσο. Θα μπορέσει όμως να κάνει το ίδιο και για τον HIV;

Η θεραπεία του HIV είναι ιδιαίτερα δύσκολη επειδή πρόκειται για ρετροϊό. Αφού εισέλθει σε ένα ανοσοποιητικό κύτταρο, το μονόκλωνο γονιδίωμα RNA του HIV μεταγράφεται αντίστροφα σε δίκλωνο DNA, το οποίο είναι ο τρόπος με τον οποίο τα κύτταρά μας αποθηκεύουν γενετικές πληροφορίες. Το γονιδίωμα του ιού ενσωματώνεται στο πυρηνικό DNA του κυττάρου, δημιουργώντας μια δεξαμενή που μπορεί να αναπληρώνει τα σωματίδια του ιού ακόμη και αν απομακρυνθούν όλα από το σώμα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ασθενείς που νοσούν από AIDS πρέπει αυτή την εποχή να παίρνουν καθημερινά αντιικά φάρμακα για πάντα.

Στη νέα μελέτη, με επικεφαλής την Elena Herrera-Carrillo του Amsterdam UMC, οι ερευνητές δημιούργησαν δύο αλληλουχίες DNA-οδηγούς που ταιριάζουν με “συντηρημένα” τμήματα του γονιδιώματος του HIV. Πρόκειται για τμήματα του ιού που παραμένουν ίδια σε όλες τις λοιμώξεις. Τα εργαλεία CRISPR προστέθηκαν σε μολυσμένα από τον HIV Τ-κύτταρα, όπου αφαίρεσαν με επιτυχία τις αλληλουχίες του HIV. Η ομάδα των ερευνητών αναφέρει ότι αυτά τα πειραματικά Τ-κύτταρα “θεραπεύτηκαν” από τον HIV, καθώς δεν μπορούν πλέον να παράγουν νέα σωματίδια του ιού.

Εστιάζοντας σε συντηρημένα τμήματα του γονιδιώματος του HIV, οι ερευνητές ελπίζουν να δημιουργήσουν μια θεραπεία ευρέος φάσματος που θα μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις λοιμώξεις του HIV. Ωστόσο, αυτό δεν θα μετατραπεί σε θεραπεία άμεσα. “Τα επόμενα βήματα μας περιλαμβάνουν τη βελτιστοποίηση της οδού χορήγησης για να στοχεύσουμε την πλειονότητα των κυττάρων της δεξαμενής του HIV“, λένε οι ερευνητές. Μόνο μετά από αυτό το έργο θα προχωρήσει σε προκλινικές δοκιμές και ενδεχόμενες δοκιμές σε ανθρώπους.

[via]