Το πρώτο υπερσύγχρονο υποβρύχιο παρατηρητήριο για τον υποθαλάσσιο πνεύμονα της Μεσογείου

Στην πόντιση, για πρώτη φορά, υποθαλάσσιου παρατηρητηρίου Ποσειδωνίας προχώρησε η ερευνητική ομάδα του προγράμματος Vodafone Posidonia στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (ΕΘΠΖ), στον κόλπο του Λαγανά, υπό την επιστημονική επίβλεψη του Καθηγητή Περιβαλλοντικής και Γεωλογικής Ωκεανογραφίας, διευθυντή του Oceanus Lab του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και Κοσμήτορα της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου, Γιώργου Παπαθεοδώρου. 

Ο  κόλπος του Λαγανά επιλέχθηκε ως το πιλοτικό σημείο προσωρινής πόντισης και δοκιμής του παρατηρητηρίου για διάστημα 15 ημερών λόγω της μεγάλης οικολογικής αξίας και της σημαντικής βιοποικιλότητας της θαλάσσιας έκτασης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου. Το παρατηρητήριο ποντίστηκε από δύτες σε προεπιλεγμένο αμμώδες «ξέφωτο» του λιβαδιού Ποσειδωνίας, στον βυθό του Λαγανά, σε βάθος περίπου 10μ.

Πρόκειται για ένα καινοτόμο υποβρύχιο παρατηρητήριο μεγάλων τεχνολογικών δυνατοτήτων που αναβαθμίζει ιδιαίτερα τις θαλάσσιες έρευνες σχετικά με την Ποσειδωνία αλλά και ευρύτερα. Το παρατηρητήριο περιλαμβάνει ελαφρύ ερευνητικό εξοπλισμό παρακολούθησης του ενδημικού φυτού της Μεσογείου, σύστημα οπτικής καταγραφής 360ο με υψηλής τεχνολογίας κάμερα, αισθητήρες IoT μέτρησης περιβαλλοντικών παραμέτρων και ένα υδρόφωνο για την καταγραφή του θαλάσσιου θορύβου. Οι αισθητήρες του παρατηρητηρίου επιτρέπουν τη συλλογή δεδομένων για τη θερμοκρασία, την ενεργό οξύτητα (pH) και την αλατότητα της θάλασσας, την ποσότητα διαλυμένου οξυγόνου (DO) και το δυναμικό οξειδοαναγωγής (ORP), μεταξύ άλλων παραμέτρων. Με τη βοήθεια των σύγχρονων συστημάτων μέτρησης και καταγραφής του παρατηρητηρίου, ελέγχεται η περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής και συσχετίζεται με τους in-situ καταγεγραμμένους δείκτες οικολογικής ποιότητας της Ποσειδωνίας, με στόχο να διαμορφωθούν πρωτόκολλα παρακολούθησής της. 

Κατά την παραμονή του παρατηρητηρίου στη Ζάκυνθο πραγματοποιήθηκε, παράλληλα, ρομποτική χαρτογράφηση του βυθού για την αποτύπωση των λιβαδιών Ποσειδωνίας στην περιοχή έρευνας, με την χρήση αυτόνομου οχήματος επιφάνειας. Επίσης συλλέχθηκαν δεδομένα μορφομετρίας και κάλυψης του λιβαδιού, και έγινε εκτίμηση της οικολογικής ποιότητας του με τη χρήση βιοδεικτών, από βιολόγους δύτες του Ινστιτούτου Αλιευτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. 

Τα χαρτογραφικά ευρήματα από τον Λαγανά Ζακύνθου σχετικά με την έκταση και τα χαρακτηριστικά της Ποσειδωνίας στην περιοχή προστίθενται στα ευρήματα των ερευνητικών αποστολών του  προγράμματος που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σε περιοχές του Αιγαίου, αποκαλύπτοντας ήδη 97 χιλιάδες στρέμματα λιβαδιών.