Σχέδιο της ΕΕ για την μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 90% μέχρι το 2040

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από ορυκτά καύσιμα κατά 90% έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Εκ πρώτης όψεως, πρόκειται για έναν φιλόδοξο στόχο για τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως πάντα, όμως, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Και το προτεινόμενο σχέδιο συγκεντρώνει ήδη μια σειρά από έντονες αντιδράσεις.

Χρειάζεται ακόμη να εκδοθεί μια επίσημη πρόταση, αλλά υπάρχει ήδη αντίδραση σχετικά με το κατά πόσο η μείωση της ρύπανσης θα πρέπει να προέρχεται από ριψοκίνδυνες τακτικές που αποσκοπούν στη δέσμευση και όχι στην πρόληψη της ρύπανσης. Ορισμένες περιβαλλοντικές ομάδες επικρίνουν επίσης μια κραυγαλέα παράλειψη στο σχέδιο: ενώ αναφέρεται η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, δεν υπάρχει στρατηγική για τη σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Όπως ανέφερε ο Dominic Eagleton, υπεύθυνος εκστρατείας για τα ορυκτά καύσιμα στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Global Witness,

Μπορείτε να θέσετε όσο υψηλούς στόχους θέλετε για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, αλλά χωρίς ένα σαφές σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων που τα παράγουν, δεν είναι αξιόπιστοι. Είναι σαν να φτιάχνεις ένα ποδήλατο χωρίς πεντάλ, πώς θα το τροφοδοτήσεις;

Ο κόσμος έφτασε πράγματι πολύ κοντά σε μια συμφωνία για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων κατά τη διάρκεια της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα στο Ντουμπάι τον περασμένο Δεκέμβριο. Παρά το γεγονός ότι δεκάδες χώρες πίεζαν για αυτού του είδους τη δέσμευση, η συμφωνία καλεί τελικά για “μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά συστήματα, με δίκαιο, εύρυθμο και ισότιμο τρόπο”. Δίνει επίσης χώρο σε αμφιλεγόμενες τεχνολογίες για τη δέσμευση της ρύπανσης από διοξείδιο του άνθρακα.

Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τον νέο χάρτη πορείας της ΕΕ για το κλίμα έως το 2040, περίπου το 8% της συνολικής μείωσης των εκπομπών κατά 90% θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της δέσμευσης και απομάκρυνσης του άνθρακα (μειώνοντας τον πραγματικό στόχο μείωσης στο 82%). Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βασιστούμε σε αναδυόμενες τεχνολογίες που δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί σε κλίμακα για την απορρόφηση και την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα που θερμαίνει τον πλανήτη.

Η ΕΕ δημοσίευσε επίσης ένα έγγραφο στρατηγικής για τη δέσμευση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παράλληλα με το σχέδιο για το 2040. «Η ευρωπαϊκή βιομηχανία εργάζεται σκληρά για να μειώσει τις εκπομπές της, αλλά υπάρχουν ορισμένοι τομείς όπου οι διαδικασίες προσαρμόζονται ιδιαίτερα δύσκολα και οι αλλαγές είναι δαπανηρές στην εφαρμογή τους. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να ενισχύσουμε την καινοτομία στις τεχνολογίες δέσμευσης, μεταφοράς και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να αποτελέσουν αποτελεσματική λύση για το κλίμα», δήλωσε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Maroš Šefčovič.

Το νέο έγγραφο στρατηγικής θέτει έναν τεράστιο στόχο για τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα: έως το 2040, η ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να αποθηκεύει 280 εκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Μέχρι το 2030, η ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να αποθηκεύσει το ισοδύναμο των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της Σουηδίας, δηλαδή περίπου 50 εκατομμύρια μετρικούς τόνους.

Φυσικά, δεν θα είναι μόνο τα νέα εργοστάσια απομάκρυνσης του άνθρακα που θα κάνουν όλη τη δουλειά. Ο στόχος για το 2040 περιλαμβάνει επίσης παρόμοιες ακριβές τεχνολογίες που τοποθετούνται σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας και άλλες πηγές ρύπανσης, οι οποίες υποτίθεται ότι δεσμεύουν ένα μέρος του διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων πριν διαφύγει στο περιβάλλον.

«Εάν υπάρχει μεγάλη εμπιστοσύνη στη [δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα], είναι σαν να υποθέτουμε ότι θα υπάρξει αυτή η επένδυση σε αυτήν. Και τότε υπάρχουν ανησυχίες ότι πρόκειται απλώς για μια δικαιολογία για την εγκατάσταση περισσότερων μονάδων φυσικού αερίου ή για τη μεγαλύτερη διάρκεια λειτουργίας των μονάδων φυσικού αερίου», λέει η Sarah Brown, διευθύντρια του ευρωπαϊκού προγράμματος της οργάνωσης Ember για την ενέργεια. Παρόλα αυτά, λέει ότι το πλάνο της Επιτροπής για το 2040, «με λίγα λόγια, είναι πολύ ενθαρρυντικό. Θέλω να πω, το γεγονός ότι θέτουν στόχους είναι σημαντικό».

Υπάρχει ακόμη χρόνος για να αλλάξει η πρόταση με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο. Μετά τις εκλογές, μια νέα Επιτροπή θα μπορούσε να υποβάλει μια αναθεωρημένη πρόταση που θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο στόχος για το 2040 είναι ένας ενδιάμεσος στόχος, μετά τη δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και στη συνέχεια να μηδενίσει τις εκπομπές έως το 2050. Όλα αυτά συμβαδίζουν με όσα είναι απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στη συμφωνία του Παρισιού, η οποία αποσκοπεί στο να σταματήσει η κλιματική αλλαγή, ενώ η ανθρωπότητα έχει ακόμη μια καλή ευκαιρία να προσαρμοστεί στις προκλήσεις. Οι ΗΠΑ και η Κίνα, οι μεγαλύτεροι ρυπαντές στον κόσμο, έχουν αναλάβει παρόμοιες δεσμεύσεις για να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα μέσα του αιώνα, αν και η υιοθέτηση πολιτικών για να γίνει αυτό πραγματικότητα είναι μια άλλη ιστορία που βρίσκεται ακόμη στα σκαριά.

[via]