Επιθυμεί να μάθει πόση ζωή έχει «βγάλει» στο Διάστημα

Οι αστροναύτες θα φορέσουν τις διαστημικές στολές τους την επόμενη εβδομάδα για να βγουν έξω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) και να δουν αν το εργαστήριο που βρίσκεται σε τροχιά 408 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη απελευθερώνει μικροοργανισμούς στο Διάστημα.

Το πείραμα θα επικεντρωθεί στη συλλογή δειγμάτων βακτηρίων και μυκήτων κοντά στους αεραγωγούς. Η NASA θέλει να μάθει αν τα μικρόβια μπορούν να επιβιώσουν στο σκληρό περιβάλλον και, αν ναι, πόσο μακριά ταξιδεύουν. Τα δείγματα θα καταψυχθούν και θα μεταφερθούν πίσω στη Γη για ανάλυση.

Παρά την αυστηρή διαδικασία καθαρισμού των διαστημικών σκαφών της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, οι ανθεκτικές μικροσκοπικές μορφές ζωής δεν μπορούν να απομακρυνθούν εντελώς από τα όργανα που προορίζονται για το Διάστημα. Επιπλέον, οι άνθρωποι μεταφέρουν αληθινά οικοσυστήματα ζωής στο δέρμα τους και στο σώμα τους όταν πηγαίνουν στο Διάστημα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν παρά να εξαπλώσουν αυτά τα πράγματα, κάτι που τόνισε το 2015 ο John Grunsfeld, πρώην επικεφαλής επιστήμονας της NASA. «Ξέρουμε ότι υπάρχει ήδη ζωή στον Άρη επειδή την στείλαμε εκεί», είχε πει τότε.

Οι αστροναύτες της NASA, Butch Wilmore και Suni Williams (το ίδιο ζευγάρι που περιμένει να επιστρέψει στην πατρίδα του μετά τα προβλήματα που αντιμετώπισε το διαστημικό σκάφος Boeing), θα πραγματοποιήσουν τον διαστημικό περίπατο για τη συλλογή των δειγμάτων, μεταξύ άλλων εργασιών. Η 6,5 ωρών εξόρμηση εκτός του σταθμού έχει προγραμματιστεί για τις 15:00 ώρα Ελλάδας στις 30 Ιανουαρίου.

Στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA, οι επιστήμονες ανακάλυψαν εκατοντάδες από αυτά τα ακραιόφιλα – οργανισμούς που μπορούν να ζήσουν στα πιο σκληρά γήινα περιβάλλοντα – ενώ προσπαθούσαν να καθαρίσουν τα διαστημικά σκάφη. Οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει διεθνή συνθήκη για την αποφυγή μεταφοράς μολυσματικών ουσιών σε εξωγήινα περιβάλλοντα.

Για να συμμορφωθεί, η NASA προσπάθησε να απολυμάνει τα ρόβερ του Άρη σε ένα όριο που δεν υπερβαίνει τα 300.000 βακτηριακά σπορία σε οποιαδήποτε επιφάνεια. Αυτή η διαδικασία αποκάλυψε πολλά μικρόβια που μπορούν να επιβιώσουν σε υψηλές θερμοκρασίες, χαμηλά θρεπτικά συστατικά και έλλειψη υγρασίας.

Οι επιστήμονες έχουν συλλέξει τα δείγματα για να διατηρήσουν ένα αρχείο των τύπων των λεγόμενων «νεκρών σωμάτων μικροβίων» που θα μπορούσαν να παραμείνουν. Με αυτόν τον τρόπο, αν ένα φτυάρι του ρόβερ σκάψει κάποιο απόκοσμο χώμα και βρει ζωή, θα έχουν μια ιδέα για το αν ανακάλυψαν κάτι εξωγήινο ή απλώς έναν λαθρεπιβάτη από τη Γη.

Ένα σούπερ βακτήριο που βρέθηκε σε ένα καθαρό δωμάτιο της NASA στάλθηκε τελικά σκόπιμα στον διαστημικό σταθμό, όπου οι αστροναύτες το άφησαν κρεμασμένο έξω. Όταν το δείγμα επέστρεψε, πολλά από τα σπορία ήταν ακόμα ζωντανά, ακόμα και μετά από 18 μήνες έκθεσης στην κοσμική ακτινοβολία.

Αυτή η επερχόμενη έρευνα του σταθμού έχει ως στόχο να κατανοήσει καλύτερα τις δυνατότητες επιβίωσης και αναπαραγωγής των μικροβίων στο Διάστημα. Η μελέτη θα καθορίσει ποια ζωύφια που σχετίζονται με τον άνθρωπο θα μπορούσαν να κατοικήσουν σε περιβάλλοντα στον Άρη ή σε άλλους προορισμούς στο Ηλιακό Σύστημα κατά τη διάρκεια επανδρωμένων αποστολών. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να δώσουν πληροφορίες για αλλαγές στα επανδρωμένα διαστημικά σκάφη και τις διαστημικές στολές στο μέλλον.

Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos έχει επιχειρήσει ένα παρόμοιο πείραμα. Έχουν πάρει δείγματα από επιφάνειες και ανακοίνωσαν την ανακάλυψη βακτηρίων που δεν σχηματίζουν σπορία και αναπτύσσονται έξω από το σταθμό. Όμως η NASA είναι επιφυλακτική ως προς το αν οι συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν στο ρωσικό πείραμα ήταν μολυσμένες και επιδιώκει να παράγει τα δικά της δεδομένα για σύγκριση.

Οι Αμερικανοί αστροναύτες διεξάγουν ήδη τριμηνιαίες μελέτες για να παρακολουθούν τι ζει στον αέρα, τις επιφάνειες και το νερό μέσα στο σταθμό. Τώρα έχουν εξοπλισμό στο σκάφος για να πραγματοποιούν οι ίδιοι κάποια ταυτοποίηση, χωρίς να στέλνουν καλλιέργειες πίσω στη Γη.

Η NASA ελπίζει ότι η έρευνα θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε νέα προϊόντα. Έχει ξανασυμβεί: Ένα εκχύλισμα από αυτό το βακτήριο που κάποτε είχε μείνει εκτός του σταθμού χρησιμοποιείται τώρα ως συστατικό αντηλιακού!