Βυθιζόμαστε σε έναν Δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο με την Επιστήμη και την Τεχνολογία στο επίκεντρο

Ο κόσμος στον οποίο ζούμε είναι σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των συγκρούσεων που σημάδεψαν την εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ψυχρού Πολέμου. Ο απόηχος αυτών των πέντε και πλέον δεκαετιών αντηχεί σήμερα από γεωστρατηγική, κοινωνική και οικονομική άποψη, αλλά και στους τομείς της Τεχνολογίας και της Επιστήμης. Και πράγματι, οι δύο αυτοί κλάδοι γνώρισαν μια μνημειώδη εξέλιξη κατά τη διάρκεια αυτής της πρόσφατης ιστορικής περιόδου.

Αυτό που συνέβη με τους ημιαγωγούς κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καταδεικνύει θαυμάσια τον αντίκτυπο που έχουν οι συγκρούσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων στην ανάπτυξη της Τεχνολογίας. «Η ατομική βόμβα μπορεί να τερμάτισε τον πόλεμο, αλλά το ραντάρ κέρδισε τον πόλεμο», είχε δηλώσει ο Lee Alvin DuBridge, διευθυντής του Εργαστηρίου Ακτινοβολίας του ΜΙΤ μεταξύ 1940 και 1946, για να αναδείξει τον καθοριστικό ρόλο αυτής της εφευρετικότητας στην κατάληξη αυτού του πολέμου.

Ωστόσο, και εδώ έρχεται το πραγματικά αποκαλυπτικό, ήταν η μετάβαση από τις θερμοηλεκτρικές βαλβίδες στα τρανζίστορ που επέτρεψε στους Βρετανούς και Αμερικανούς επιστήμονες να βελτιώσουν την απόδοση του ραντάρ τους, πράγμα που ήταν απαραίτητο για να πλεονεκτούν σημαντικά έναντι της συσκευής του ίδιου τύπου που είχε η ναζιστική Γερμανία. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, οι ημιαγωγοί εκτοξεύτηκαν σε μια ιλιγγιώδη κούρσα, ο τερματισμός της οποίας μοιάζει ακόμη πολύ μακρινός. Πριν από οκτώ δεκαετίες έκαναν τη μεγάλη διαφορά και σήμερα διαμορφώνουν μια στρατηγική βιομηχανία την οποία οι μεγάλες δυνάμεις είναι πρόθυμες να υπερασπιστούν με κάθε τίμημα.

Η τεχνολογία που συνδέεται με τα ολοκληρωμένα κυκλώματα δεν ήταν σε καμία περίπτωση η μόνη που γνώρισε ιλιγγιώδη πρόοδο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και των επόμενων δεκαετιών. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, οι τηλεπικοινωνίες, η αεροναυπηγική ή η πυρηνική φυσική είναι μερικοί από τους τεχνολογικούς και επιστημονικούς κλάδους που αναπτύχθηκαν περισσότερο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Ο αγώνας μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1945 έως τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 οδήγησε και τις δύο χώρες να αφιερώσουν μεγάλο μέρος των πόρων τους στην ανάπτυξη των τεχνολογικών, επιστημονικών και στρατιωτικών τους δυνατοτήτων. Η στρατηγική της ήταν πολύ παρόμοια με αυτή που υιοθετούν σήμερα οι μεγάλες δυνάμεις με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Ρωσία

Η σχέση μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας άλλαξε ριζικά μετά την προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας από τη χώρα του Vladimir Putin το 2014. Η στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία και ο πολύ πιο πρόσφατος και ακόμη συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να αυξήσουν το χάσμα που χωρίζει τη Ρωσία από τη δυτική συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, δεν είναι παράλογο να σκεφτεί κανείς πως βυθιζόμαστε σε έναν Δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο, στον οποίο οι ΗΠΑ και η Ευρώπη βρίσκονται από τη μία πλευρά και η Κίνα και η Ρωσία από την άλλη, αμφισβητώντας τον έλεγχο της παγκόσμιας τάξης.

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η σημερινή στιγμή είναι ακόμη πιο επικίνδυνη και απρόβλεπτη από τον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτό για το οποίο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία είναι ότι ζούμε μια εξαιρετικά ταραχώδη περίοδο, στην οποία η παγκόσμια αστάθεια είναι ανεξέλεγκτη. Επιπλέον, υπάρχει και η άποψη ότι η έναρξη του δεύτερου Ψυχρού Πολέμου ήταν στις 4 Φεβρουαρίου 2022, επειδή ήταν η ημέρα που ο Vladimir Putin και ο Xi Jinping έκαναν κοινή δήλωση για να επισημοποιήσουν τη συμμαχία των δύο εθνών τους.

Αν μείνουμε στην Επιστήμη και την Τεχνολογία, που είναι αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο, μπορούμε να δούμε ότι υπάρχει ένας πολύ προφανής παραλληλισμός μεταξύ της ιλιγγιώδους ανάπτυξης που γνώρισαν οι κλάδοι που οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση θεωρούσαν στρατηγικούς κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και αυτού που παρακολουθούμε σήμερα. Οι ημιαγωγοί καθορίζουν βαθιά την τεχνολογική, επιστημονική και στρατιωτική ανάπτυξη των μεγάλων δυνάμεων, και οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία είναι αποφασισμένες να επιβληθούν σε αυτόν τον τομέα με κάθε κόστος.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τομείς που έχουν στρατηγικό ρόλο όχι μόνο για τις τρεις αυτές χώρες, αλλά και για την Ευρώπη, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα ή την Ινδία, μεταξύ άλλων κρατών ή συνασπισμών που επίσης αξιώνουν να μην μείνουν εκτός παιχνιδιού. Η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι κβαντικές επικοινωνίες και οι κβαντικοί υπολογιστές λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη από τα δημόσια ιδρύματα ορισμένων από αυτές τις χώρες, γεγονός που μας καλεί να προβλέψουμε ότι κατά τα επόμενα χρόνια θα βιώσουν μια ανάπτυξη που δύσκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τώρα.

Στα τέλη Ιουλίου του 2022, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε τη διάθεση τουλάχιστον 280 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας. Από την άλλη πλευρά, η ευρωπαϊκή οδηγία «Chips Act» θα διαθέσει 43 δισεκατομμύρια ευρώ για να βάλει τη Γηραιά Ήπειρο στον παγκόσμιο χάρτη των ολοκληρωμένων κυκλωμάτων.

Η Κίνα θέλει να διοχετεύσει 41 δισεκατομμύρια δολάρια στους κατασκευαστές λιθογραφικού εξοπλισμού για να αναπτύξουν τις δικές τους μηχανές ακραίας υπεριώδους ακτινοβολίας (UVE). Και η Ρωσία πρόκειται να επενδύσει 38 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα έξι χρόνια για να ενισχύσει τη βιομηχανία τσιπ της. Αυτά είναι μόνο μερικά από τα οικονομικά στοιχεία που προορίζονται για την ανάπτυξη της Επιστήμης και της Τεχνολογίας και τα οποία διαχειρίζονται οι μεγάλες δυνάμεις, αλλά δείχνουν ξεκάθαρα αυτό για το οποίο μιλάμε.