Ανίχνευση σεισμικών δονήσεων με χρήση υποβρυχίων καλωδίων

Η Sparkle, ο πρώτος διεθνής πάροχος υπηρεσιών στην Ιταλία που συγκαταλέγεται στους δέκα κορυφαίους παγκοσμίως, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας (MoU) με το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας της Ιταλίας (INGV) με στόχο την ανάπτυξη ερευνητικού έργου που θα χρησιμοποιήσει υποβρύχια καλώδια οπτικών ινών για την ανίχνευση σεισμικής δραστηριότητας και άλλων φυσικών φαινομένων στη Μεσόγειο. Η συμφωνία υπεγράφη από τον πρόεδρο του INGV, Carlo Doglioni και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Sparkle, Enrico Bagnasco. 

Χρησιμοποιώντας οπτικές ίνες, γίνεται δυνατή η ανίχνευση μηχανικών δονήσεων, που προκαλούνται στις οπτικές ίνες των υποβρύχιων καλωδίων από σεισμούς, ηφαιστειακές εκρήξεις ή μεγάλα και ακανόνιστα κύματα. Οι δονήσεις αυτές ανιχνεύονται σε πραγματικό χρόνο, ακόμα και σε ένα δύσκολα προσβάσιμο περιβάλλον, όπως είναι ο βυθός της θάλασσας.

Το MoU επισφραγίζει τη συνεργασία που έχει ήδη ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια ανάμεσα στον  όμιλο TIM, τη Sparkle και το INGV. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα των ερευνών που διεξήχθησαν, παρουσιάστηκαν στο διεθνές συνέδριο «Fibre Optic Sensing in Geosciences» που πραγματοποιήθηκε από 16 έως 20 Ιουνίου στην Κατάνια. Με τη σημερινή συμφωνία, η Sparkle και το INGV αναλαμβάνουν να συνεχίσουν τη διερεύνηση, τον πειραματισμό και -στη συνέχεια- την ανάπτυξη της χρήσης των υποβρυχίων καλωδίων οπτικών ινών ως αισθητήρων για επιστημονικούς σκοπούς. Επιπλέον, θα ερευνήσουν την αξιοποίησή τους για σκοπούς πολιτικής προστασίας, ιδίως όσον αφορά στον εντοπισμό και στην έγκαιρη ενημέρωση επικείμενων τσουνάμι και σεισμών, καθώς και στη γεωφυσική παρακολούθηση του βυθού.

Για τις έως τώρα δραστηριότητες, έχει αξιοποιηθεί το καλωδιακό σύστημα «Mednautilus» της Sparkle, το οποίο εκτείνεται από τη Σικελία κατά μήκος της ανατολικής Μεσογείου με συνολικό μήκος 11.000 χιλιομέτρων ενώ βρίσκεται σε βάθος έως 4.000 μέτρων. Χάρη στη δακτυλιοειδή μορφή του, το «Mednautilus» μπορεί να προσφέρει στο μέλλον δυνατότητα χαρτογράφησης των υποθαλάσσιων κινήσεων σε διάφορα σημεία της λεκάνης της Μεσογείου, ενώ πρόκειται να διευκολύνει και τον ακριβή εντοπισμό του επίκεντρου των θαλάσσιων σεισμών.

Οι πρώτες δοκιμές μέτρησαν τις αλλαγές στην κατάσταση πόλωσης (state of polarisation) των συνεκτικών οπτικών σημάτων που ταξιδεύουν στις οπτικές ίνες του καλωδίου και μεταφέρουν ψηφιακά δεδομένα. Τα νέα πειράματα θα χρησιμοποιήσουν δεδομένα σε κατάσταση signal phase και δεδομένα SOP, ειδικά για τα τμήματα του καλωδίου μεταξύ των repeaters ενός υποβρύχιου καλωδίου. Αυτό θα επιτρέψει τον εντοπισμό των τμημάτων του καλωδίου που επηρεάζονται από τη μηχανική διαταραχή καθώς και το μέγεθος της διασποράς της.

«Ως υπεύθυνος ερευνητικός οργανισμός για τη σεισμική και ηφαιστειακή επιτήρηση της ιταλικής επικράτειας, το INGV έδινε πάντα ιδιαίτερη προσοχή στην τεχνολογική καινοτομία για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας», τονίζει ο πρόεδρος του INGV, Carlo Doglioni. «Για το λόγο αυτό, σήμερα χαιρετίζουμε τη συνεργασία με τη Sparkle, η οποία, με τις τεχνολογίες που διαθέτει, θα μπορέσει να συμβάλλει στην εφαρμογή των εργαλείων μας, για την παρατήρηση και την καλύτερη κατανόηση των φυσικών φαινομένων».

«Είμαστε υπερήφανοι που συνεργαζόμαστε με ένα ίδρυμα τέτοιου κύρους όπως το INGV και με μεγάλη μας χαρά παραχωρούμε τα υποβρύχια καλώδιά μας, με σκοπό την έρευνα στο πολύτιμο πεδίο της προστασίας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Sparkle, Enrico Bagnasco. «Πριν από έναν αιώνα, ως Italcable, τοποθετήσαμε το πρώτο διατλαντικό υποβρύχιο καλώδιο που συνέδεε το Anzio με το Buenos Aires, για να επιτρέψουμε στους Ιταλούς να επικοινωνούν με τους συμπατριώτες τους, που είχαν μεταναστεύσει στην Αργεντινή. Σήμερα, ανανεώνουμε αυτή την κληρονομιά προσφέροντας Internet αλλά και τις ψηφιακές μας υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο, διευρύνοντας τα όρια των παγκόσμιων τηλεπικοινωνιών πέρα από την απλή συνδεσιμότητα με στόχο να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των ανθρώπων».

Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης τη συνεργασία με άλλους φορείς που έχουν κοινή στόχευση στην υποβρύχια τεχνολογική καινοτομία, με κυριότερο το National Underwater Dimension Pole (PNS), το οποίο εδρεύει στη La Spezia της Liguria, και συγκεντρώνει εθνική, δημόσια και ιδιωτική καινοτομία του κλάδου.