Γεωφυσικοί βρήκαν στοιχεία για έναν «χαμένο κόσμο» κάτω από τον Ειρηνικό ωκεανό. Σαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας ακούγεται αυτό…
Μια ομάδα γεωφυσικών του ETH Zurich στην Ελβετία έκανε μια άκρως αινιγματική ανακάλυψη, ενώ ανέλυε σεισμικά κύματα για να διερευνήσει τις εσωτερικές δομές της Γης.
Συγκεκριμένα, βρήκαν περιοχές στο εσωτερικό του πλανήτη μας που φαίνεται να είναι τα απομεινάρια βυθισμένων τεκτονικών πλακών βαθιά κάτω από μεγάλους ωκεανούς -κάτι σαν και αυτό που περιγράφει με αδρές γραμμές το σενάριο της ταινίας «Abyss», του Τζέιμς Κάμερον (1989).
Το εύρημα παρουσιάζει επίσης στους επιστήμονες έναν νέο γρίφο: τα κομμάτια αυτά βρίσκονται πολύ μακριά από τα όρια των πλακών – αλλά πουθενά κοντά στο σημείο που περίμεναν να τα βρουν.
«Ο πλανήτης αυτός κρύβει πολλά μυστήρια»
Πρόκειται για ένα άκρως ενδιαφέρον εύρημα, που υποδηλώνει ότι ένας «χαμένος κόσμος» θα μπορούσε να κρύβεται βαθιά κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό, υπογραμμίζοντας πόσα πολλά πρέπει να μάθουμε ακόμη για το τι συμβαίνει βαθιά κάτω από τον φλοιό της Γης.
Όπως περιγράφεται λεπτομερώς σε ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, η ομάδα χρησιμοποίησε έναν υπερυπολογιστή για να αναλύσει τα δεδομένα των σεισμών, που συγκεντρώθηκαν από σεισμογραφικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο, και να δημιουργήσει ένα νέο μοντέλο υψηλής ανάλυσης του εσωτερικού της Γης.
Τα σημάδια των βυθισμένων πλακών βρέθηκαν σε περιοχές που δεν ήταν προηγουμένως γνωστές για γεωλογική δραστηριότητα, όπως σε περιοχές με υποβύθιση πλακών, η οποία συμβαίνει όταν μια ωκεάνια πλάκα ολισθαίνει κάτω από μια ηπειρωτική πλάκα.
Αναλύοντας τον τρόπο διάδοσης των σεισμικών κυμάτων από ένα επίκεντρο, οι επιστήμονες μπορούν να συμπεράνουν την πυκνότητα και την ελαστικότητα του βραχώδους υλικού μέσα από το οποίο ταξιδεύουν τα κύματα. Οπλισμένοι με αυτά τα δεδομένα, οι γεωφυσικοί μπορούν στη συνέχεια να αρχίσουν να δημιουργούν έναν χάρτη για το πώς μπορεί να είναι η σύνθεση του μανδύα της Γης.
Η έκπληξη των επιστημόνων
Τα υπολείμματα που βρέθηκαν κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό εξέπληξαν τους επιστήμονες, καθώς τα υπάρχοντα μοντέλα είχαν καθορίσει ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει τέτοιο υλικό στην περιοχή λόγω της έλλειψης καταβύθισης των πλακών.
«Προφανώς, τέτοιες ζώνες στον μανδύα της Γης φαίνεται να είναι πολύ πιο διαδεδομένες σε σχέση με ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα» δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο συγγραφέας και διδακτορικός φοιτητής του ETH Ζυρίχης, Thomas Schouten.
Οι γεωφυσικοί δεν έχουν ακόμη αποφασίσει από τι είδους υλικό είναι φτιαγμένα αυτά τα υπολείμματα και πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν την εσωτερική δυναμική της Γης.
«Αυτό είναι το δίλημμά μας», δήλωσε ο Schouten. «Με το νέο μοντέλο υψηλής ανάλυσης μπορούμε να δούμε τέτοιες ανωμαλίες παντού στον μανδύα της Γης. Αλλά δεν ξέρουμε ακριβώς τι είναι ή ποιο υλικό δημιουργεί τα μοτίβα που έχουμε αποκαλύψει».
«Ποικίλες προελεύσεις»
Ο γεωφυσικός προτείνει ότι «οι ανωμαλίες στον κατώτερο μανδύα έχουν ποικίλες προελεύσεις». «Θα μπορούσε να είναι είτε αρχαίο, πλούσιο σε πυρίτιο υλικό που βρίσκεται εκεί από τον σχηματισμό του μανδύα πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια και έχει επιβιώσει στον μανδύα, είτε ζώνες όπου συσσωρεύονται πετρώματα πλούσια σε σίδηρο ως συνέπεια αυτών των κινήσεων του μανδύα επί δισεκατομμύρια χρόνια», εξήγησε ο Schouten.
Για να έχουμε μια πιο ακριβή εικόνα «πρέπει να υπολογίσουμε τις διάφορες παραμέτρους του υλικού που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τις παρατηρούμενες ταχύτητες των διαφόρων τύπων κυμάτων», δήλωσε ο Schouten.
«Ουσιαστικά, πρέπει να βουτήξουμε ακόμη βαθύτερα μέσα στους ωκεανούς», καταλήγει με νόημα.
