Με δύο σημαντικές ανακοινώσεις συνδυάστηκε η σημερινή οργάνωση της ημερίδας, που λαμβάνει χώρα στην Αθήνα και έχει ως στόχο να παρουσιαστούν οι ελληνικές προτάσεις, που βρίσκονται σε διαδικασία ωρίμανσης και αξιολόγησης στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ) με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, τη διάσημη NASA.
Έτσι, όπως εξήγησε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ- ΜΠΕ, Πρακτορείο 104,9 FM ο πρόεδρος του ΕΛΔΟ, Χριστόδουλος Πρωτοπαππάς, μετά και την Κοινή Δήλωση Συνεργασίας του ΕΛΔΟ με τη NASA, που υπογράφηκε στο Colorado Springs των Ηνωμένων Πολιτειών την περασμένη εβδομάδα, ξεκινά πλέον και ο σχεδιασμός, που έχει ως στόχο αφενός την παρουσία ενός Έλληνα αστροναύτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (International Space Station, ΙSS) κι αφετέρου τη συμμετοχή της Ελλάδας σε μια από τις μελλοντικές αποστολές στον Πλανήτη Άρη.
«Επόμενος στόχος της Ελλάδας είναι η συμμετοχή σε αποστολή στον πλανήτη Άρη, αλλά και η δημιουργία των συνθηκών και των προϋποθέσεων για την παρουσία ενός Έλληνα αστροναύτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό» αποκάλυψε ο κ. Πρωτοπαππάς, που περιέγραψε πως στα μελλοντικά σχέδια του ΕΛΔΟ και στο πλαίσιο της χάραξης μιας εθνικής διαστημικής πολιτικής, αυτή είναι μια απαραίτητη επόμενη κίνηση.
Η συγκεκριμένη απόφαση και στόχευση έρχεται να προστεθεί σε προσπάθειες που εντάσσονται στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για το Διάστημα. Η προοπτική αποστολής ενός Έλληνα αστροναύτη στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αποτελεί μια εξέλιξη που έρχεται να προστεθεί στην παρουσία Ελλήνων επιστημόνων σε σημαντικό αριθμό τμημάτων της ευρωπαϊκής προσπάθειας που συντονίζει η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (European Space Agency, ESA).
Ημερίδα για την παρουσίαση του προγράμματος συνεργασίας του ΕΛΔΟ με τη NASA
Ημερίδα με θέμα «Hellas to the Moon» πραγματοποιήθηκε σήμερα στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής από τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό (ΕΛΔΟ) και υπό την αιγίδα του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης.
Κατά τη διάρκειά της, συζητήθηκαν θέματα συντονισμού της αποστολής ελληνικού ρομποτικού οχήματος στη Σελήνη, όπως συμφωνήθηκε μεταξύ ΕΛΔΟ και NASA πριν από λίγες ημέρες στις ΗΠΑ, ενώ οι εκπρόσωποι των πανεπιστημίων, των ερευνητικών κέντρων και των εταιρειών, που υπέβαλαν ενδιαφέρον για συμμετοχή στο πρόγραμμα, παρουσίασαν τις προτάσεις τους, αναφέροντας διεξοδικά τα οφέλη που θα προκύψουν από την εφαρμογή της κάθε πρότασης.
Στην ημερίδα απηύθυναν χαιρετισμό, ο υπουργός ΨΗΠΤΕ Νίκος Παππάς, ο υπουργός ‘Αμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, ο πρόεδρος του ΕΛΔΟ Χριστόδουλος Πρωτοπαππάς, ο πρόεδρος του ΕΒΙΔΙΤΕ και μέλος του Δ.Σ. του ΕΛΔΟ Θανάσης Πότσης, και ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΔΟ Γιώργος Μαντζούρης.
Ο υπουργός ΨΗΠΤΕ, Νίκος Παππάς, στον χαιρετισμό του είπε ότι «αισθανόμαστε υπερήφανοι που η χώρα ανεβαίνει το πρώτο, αλλά πολύ σημαντικό σκαλί, από το οποίο θα εκκινήσει το μεγάλο εθνικό εγχείρημα της εξερεύνησης της Σελήνης στο πλαίσιο του προγράμματος της ΝASA.
Ένα χρόνο από τη δημιουργία του ΕΛΔΟ, είμαστε σε θέση να οραματιζόμαστε το διαστημικό μέλλον της χώρας, όχι με αποσπασματικές εφαρμογές και δράσεις, αλλά συντεταγμένα, καταφέρνοντας να τοποθετήσουμε τη χώρα στον παγκόσμιο διαστημικό χάρτη ως ισότιμο εταίρο».
Ο Ν. Παππάς σημείωσε ότι «η Ελλάδα τα προηγούμενα έτη δεν είχε συγκεκριμένη πολιτική και στρατηγική για το διάστημα. Σήμερα έχουμε δρομολογήσει και εκκινήσει πολλαπλές δράσεις ως μέρος μιας γενικότερης σχεδιασμένης εθνικής ολιτικής.
Με τις ενέργειες του υπουργείου μας και του ΕΛΔΟ διασφαλίσαμε την ενασχόληση της χώρας με όλα τα επίπεδα του διαστημικού χώρου: υλοποιήθηκε το πρόγραμμα των μικροδορυφόρων για τα μεσαία ύψη, διασφαλίσαμε την εθνική τροχιακή θέση με τους δορυφόρους Hellas Sat 3 και 4. Πλέον, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή της χώρας μας στις αποστολές της ΝΑSΑ στη Σελήνη.
Τέλος, υπογράμμισε ότι «οι ενέργειες αυτές είναι μια παρακαταθήκη υψηλής προστιθέμενης αξίας για τις επόμενες γενεές σε μια χώρα, η οποία ανακτά το βηματισμό της, έχει βγει από τα Μνημόνια και βρίσκεται πλέον σε μία πορεία βιώσιμης ανάπτυξης».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελος Αποστολάκης στον χαιρετισμό του σημείωσε ότι: «η σημερινή μέρα είναι ιστορική για τον ΕΛΔΟ, το υπουργείο ΨΗΠΤΕ και ολόκληρη την Ελλάδα. Ανοίγεται μπροστά μας μια προοπτική, που θα δώσει μια νέα πνοή στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στο διεθνές εκτόπισμα της Ελλάδας. Η Ελλάδα αναβαθμίζεται και μπαίνει την πρωτοπορία της παγκόσμιας έρευνας.
Ο υπουργός Άμυνας έδωσε «πολλά συγχαρητήρια στον υπουργό Νίκο Παππά και στους ανθρώπους του ΕΛΔΟ, καθώς ανοίγεται ένα τεράστιο κεφαλαίο με απεριόριστες προοπτικές στον τομέα της έρευνας της τεχνογνωσίας και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Η χρήση του διαστήματος είναι ζωτικής σημασίας καθώς μας αποφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα. Ανοίγονται νέοι ορίζοντες για την επίτευξη των εθνικών στρατηγικών στόχων. Άλλωστε το σύγχρονο διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον το επιβάλλει. Το επιβάλλει γιατί χαρακτηρίζεται από μεταβολές στην διεθνή κατανομή ισχύος, στρατηγικούς ανταγωνισμούς και ραγδαίες εξελίξεις. Εξελίξεις κάθε είδους: πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές. Η αλματώδης τεχνολογική εξέλιξη δεν μας επιτρέπει να παραμείνουμε απλοί παρατηρητές της. Για να είναι εφικτή η επίτευξη των στρατηγικών επιλογών της χώρας και η ικανοποίηση των εθνικών συμφερόντων, πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα όχι μόνο να παρακολουθούμε τις τεχνολογικές εξελίξεις αλλά, γιατί όχι, και να τις συνδιαμορφώνουμε.
Κλείνοντας υπογράμμισε ότι «το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, έχει αντιληφθεί πλήρως ότι η χρήση του διαστήματος είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την Εθνική Άμυνα, αλλά και για την ίδια τη χώρα, καθώς μας αποφέρει σημαντικά στρατηγικά πλεονεκτήματα. Έτσι, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι στηρίζουμε με σθένος αυτήν την εθνική προσπάθεια. Είμαστε αρωγοί σε κάθε βήμα και έτσι θα συνεχίσουμε».
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ δήλωσε: «χαρούμενος που είμαι σήμερα εδώ για να μιλήσουμε για την πρόταση συνεργασίας του ΕΛΔΟ με τη ΝΑΣΑ για την αποστολή στη Σελήνη. Λόγω του κόστους και της περιπλοκότητας μιλάμε για μια διεθνή αποστολή και είμαι περήφανος για τη συνεργασία που έχει ήδη αναπτυχθεί με τον νεοιδρυθέντα ΕΛΔΟ και την ΝΑΣΑ».
Ο κ. Πάιατ τόνισε ότι «η Ελλάδα είναι στρατηγικός συνεργάτης των ΗΠΑ και έτσι ο ΕΛΔΟ ξεκίνησε τη συνεργασία με τον διαστημικό οργανισμό μας. Χρειάζεται ολόκληρη η διεθνής κοινότητα για να ληφθούν όλες οι ευκαιρίες που το διάστημα έχει να μας προσφέρει. Θα ανοίξει δρόμους ευκαιριών για τους επιστήμονες, νέες αγορές και προκλήσεις για όλους. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που οι Έλληνες επιστήμονες θα μετέχουν και αναμένουμε ακόμα πιο στενή συνεργασία του ΕΛΔΟ με τη ΝΑΣΑ.
Κλείνοντας υπογράμμισε ότι «Οι Έλληνες, που έχουν χιλιάδες χρόνια εμπειρίας στη μηχανική και την επιστήμη, αποδέχθηκαν την πρόκληση και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα επιτύχουν και εδώ και θα κάνουν και τις δύο χώρες μας υπερήφανες».
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ), Χριστόδουλος Πρωτοπαπάς ανέφερε: «Μπορεί για κάποιους, που εδώ και χρόνια κάθονταν σε διάφορους θώκους, τα προγράμματα αυτά να φαντάζουν δύσκολα αν όχι αδύνατα. Αυτοί που σήμερα μας αμφισβητούν είναι οι ίδιοι που κράτησαν, για δικούς τους ιδιοτελείς σκοπούς, εδώ και χρόνια τη χώρα μας μακριά από τα διεθνή διαστημικά δρώμενα. Είναι οι ίδιοι που ενώ κατείχαν θέσεις και αντιπροσώπευαν τη χώρα στα μεγάλα κέντρα διαστημικών αποφάσεων δεν έχουν διεκδικήσει τίποτα για τη χώρα τους και η Ελλάδα ήταν απούσα από όλες τις εξελίξεις και τα ευρωπαϊκά διαστημικά προγράμματα. Είναι φυσικό όλες αυτές οι προσπάθειες που κάνουμε να φαντάζουν δύσκολες για αυτούς που τις αμφισβητούν, με τον τρόπο και την ταχύτητα που εργάζονταν μέχρι σήμερα. Δεν είναι όμως τίποτα δύσκολο και ακατόρθωτο, όταν υπάρχει συλλογική, συστηματική και συντονισμένη προσπάθεια με συγκεκριμένη στοχοθεσία και συγκεκριμένο πρόγραμμα με γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον της χώρας και της Κοινωνίας των Πολιτών. Εμείς στον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό δεν φειδόμαστε ούτε κόπων ούτε μόχθων ούτε χρόνου και σύντομα θα έχουμε να ανακοινώσουμε και άλλες δράσεις μας».
Στον χαιρετισμό του, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΛΔΟ, αντιπλοίαρχος Γεώργιος Μαντζούρης ΠΝ, Dr δήλωσε: «Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε στην κοινωνία είναι ότι δεν φοβόμαστε να τολμάμε. Με τις προσπάθειες όλων μας είμαστε σήμερα εδώ και απαντάμε σε όλες εκείνες τις σειρήνες που στην αρχή της διαδρομής, αλλά ακόμη και τώρα, προσπαθούν να μειώσουν την ελπίδα των νέων και άξιων επιστημόνων μας και να τους δημιουργήσουν αμφιβολίες λέγοντας ότι είναι δύσκολο το εγχείρημα που τολμούν».
Τέλος, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας & Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ) και μέλος ΔΣ ΕΛΔΟ, Θανάσης Πότσης είπε: «Το διάστημα, εκτός από ένας χώρος που εξιτάρει όλους μας, είναι μια αγορά που υπερβαίνει τα 200 δισ. δολάρια, με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης. Για κάθε ευρώ επένδυσης έρχονται οκτώ ευρώ πίσω, και η Ελλάδα που έχει βιώσει σκληρή κρίση αξίζει να κοιτάξει αυτόν τον τομέα και για έναν επιπλέον λόγο, διότι διαθέτουμε εξαιρετικό επιστημονικό δυναμικό και πρέπει να πετύχουμε την ανάσχεση brain drain. Ο κόσμος που θα επιστρέψει θα πρέπει να βρει μια οικονομία που θα τους απορροφήσει και θα δημιουργήσει ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Η Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA), ήδη εδώ και δέκα χρόνια έχει παράξει λειτουργικά συστήματα υψηλών στάνταρτς και είμαστε έτοιμοι για το επόμενο βήμα. Πρέπει να το κάνουμε για να δημιουργήσουμε τον χώρο που θα απορροφήσει τους Έλληνες επιστήμονες και αυτό είναι ένα τεράστιο βήμα, γιατί θα δημιουργήσει στην Ελλάδα μια τεράστια βιομηχανική βάση, η οποία θα βοηθήσει την ελληνική οικονομία. Το επόμενο βήμα είναι να δημιουργήσουμε πλάνο για τις νέες εταιρείες και τις startups για το διάστημα.
Κλείνοντας υπογράμμισε ότι «η συγκεκριμένη κυβέρνηση δούλεψε εξ αρχής πάνω στο θέμα για να οργανώσει τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό και να δημιουργήσει επιχειρηματικότητα, προκειμένου να προετοιμάσει τη νέα γενιά επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα για να υλοποιηθούν και τα όνειρα των νέων που πρέπει πάση θυσία να κρατήσουμε στη χώρα».
«Είναι καιρός η Ελλάδα να μπει στον διαστημικό χάρτη»
Με μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάστηκαν στην ημερίδα του ΕΛΔΟ υπό την αιγίδα του υπουργείου ΨΗΠΤΕ, οι συμμετοχές των ελληνικών πανεπιστημίων, στο κοινό πρόγραμμα του ΕΛΔΟ με τη NASA.
Ανάμεσα στους επιστήμονες που χαιρέτισαν, ήταν και ο φυσικός Σπύρος Κάνουρας, εκ μέρους της εταιρείας Δίοψις. Ο κ. Κάνουρας μίλησε για την ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία σε συνεργασία με τον εγνωσμένου κύρους διαστημικό επιστήμονα, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σικάγο και συνεργάτη επί πολλά έτη της NASA κ. Αθανάσιου Οικονόμου, συμμετέχει στη δράση «Η Ελλάδα στη Σελήνη» του εθνικού διαστημικού προγράμματος, το οποίο υλοποιεί ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός (ΕΛΔΟ) σε συνεργασία με την ΝΑΣΑ, «επιθυμώντας να συνεισφέρει στην προσπάθεια της χώρας μας με ώριμη και δοκιμασμένη σε πολλές διαστημικές αποστολές, από το 1960 έως σήμερα, τεχνολογία προσδιορισμού της χημικής σύστασης της επιφάνειας του σεληνιακού εδάφους».
Στον χαιρετισμό του μέσω Skype, ο καθηγητής κ. Οικονόμου είπε ότι: «είναι καιρός και η Ελλάδα να μπει στο διαστημικό χάρτη. Είμαι χαρούμενος για τη συμφωνία των ΕΛΔΟ – ΝΑΣΑ και τα οράματα του ΕΛΔΟ για το μέλλον. Η υπογραφή της συμφωνίας είναι το εύκολο, και τώρα αρχίζουν τα δύσκολα γιατί το να στείλεις κάτι στο διάστημα μέσα σε δύο χρόνια είναι πρωτάκουστο και θα χρειαστεί εντατική δουλειά για να πετύχουμε». Ο κ. Οικονόμου ανέλυσε το πρόγραμμα του Αριστοτέλειου το οποίο θα συμμετάσχει στην αποστολή, λέγοντας ότι «υπάρχουν προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν για αυτό το δύσκολο έργο. Πρέπει να τρέξουμε για να αποφύγουμε κάθε καθυστέρηση στο πρόγραμμα», ευχόμενος σε όλους καλή επιτυχία.
Ο Καθηγητής Θοδωρής Καραπάντσιος, Τμήμα Χημείας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σημείωσε ότι: «Θεωρούμε τη συμμετοχή μας στο εθνικό αυτό πρόγραμμα ως πρόκληση και ευκαιρία για να αναδείξουμε ότι η Ελλάδα έχει τις τεχνολογικές δυνατότητες να παίξει σημαντικό ρόλο στις διαστημικές αποστολές του μέλλοντος. Το I-VED είναι μια πολυβραβευμένη (NASA, ESA, DAAD, Ennovation 2018 κλπ) καινοτόμα ιατρική συσκευή, που αναπτύχθηκε εξολοκλήρου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με σκοπό να προστατεύει τους αστροναύτες από τη νόσο αποσυμπίεσης. Η αποστολή του I-VED στη Σελήνη αποτελεί μήνυμα ιδιαίτερου συμβολισμού για ένα μέλλον υψηλής τεχνολογίας στην πατρίδα μας».
Ο Μπαρτζάνας Θωμάς Αν. Καθηγητής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών είπε: «Η συμμετοχή μας(Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών)στο πρόγραμμα αφορά την κατασκευή βιώσιμων συστημάτων παραγωγής τροφής στο διάστημα, προσπαθώντας να συνδυάσει τη γνώση, τις εμπειρίες και τη σχετική τεχνολογία με την παραγωγή τροφίμων και σε επίγειες εφαρμογές (δυσμενή περιβάλλοντα, αστική γεωργία). Οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται για διαστημικές αποστολές μπορούν να έχουν και επίγειες εφαρμογές, και μάλιστα σε περιοχές ή συνθήκες όπου τα συμβατικά συστήματα παραγωγής τροφίμων δεν είναι αποτελεσματικά. Εκ μέρους της ομάδας μας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τόσο τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό όσο και το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, για τη σχετική πρωτοβουλία και την ευκαιρία που έδωσαν σε ελληνικές ερευνητικές ομάδες να παρουσιάσουν τις ιδέες και εφαρμογές τους».
Ο Μπαζιώτης Ιωάννης Επ. Καθηγητής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ανέφερε: «Θεωρώ πως ο ρόλος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού είναι πολύ σημαντικός για την Ελλάδα. Ένας οργανισμός που έλειπε από τη χώρα μας, και τώρα βρίσκεται στα πρώτα του βήματα. Μία προσπάθεια που μόλις προ μίας εβδομάδας συνοδεύτηκε από την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με τη NASA. Ένα σύμφωνο, που αποτελεί το πρώτο σκαλί, και σίγουρα απαιτεί τη συνεργασία όλων των επιστημονικών φορέων και εταιρειών της χώρας μας.
Θεωρώ πως η συμμετοχή της δικής μου ομάδος, όπως φυσικά και των υπολοίπων επιστημόνων από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια (που ασχολούνται με το διάστημα και κάνουν υψηλού κύρους δουλειά σε επίπεδο βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας),ιδρύματα κι εταιρείες, μόνο οφέλη μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα και μεσο-μακροπρόθεσμα για την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικά οφέλη αναμένεται να υπάρξουν και στη κρίσιμη μάζα, αυτή των νέων ανθρώπων της χώρας μας, καθώς θα αναπτυχθεί υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και κατάρτιση φοιτητών στο αντικείμενο της πλανητικής επιστήμης.
Η εκπαίδευση φοιτητών στο αντικείμενο της πλανητικής επιστήμης, και δη των μετεωριτών και των αναλόγων που εγώ πραγματεύομαι, θα βοηθήσει στη βαθύτερη κατανόηση των ιδιοτήτων άλλων ουράνιων σωμάτων όπως η Σελήνη, ο πλανήτης Άρης, και αστεροειδείς. Υπάρχουν πολλές ερευνητικές ομάδες σε διεθνές επίπεδο, αλλά και οργανισμοί, όπως η NASA (και ινστιτούτα της) που έχουν ως αντικείμενο τη μελέτη γήινων περιοχών με ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες της Σελήνης, με απώτερο σκοπό τον έλεγχο και βαθμονόμηση αναλυτικών οργάνων στο πεδίο, εφαρμογή νέων τεχνολογιών απεικόνισης κ.α. Η αξία συμμετοχής της δικής μας ομάδος και η ύπαρξη του εν λόγω εθνικού προγράμματος, για την Ελλάδα είναι πολλαπλάσια, συγκρινόμενη με την αρχική “επένδυση” σε απόλυτους αριθμούς από μέρους της ελληνικής πολιτείας».
